نجوم وفضا

هنگامی دما به اندازه کافی پایین آمد الکترون و پروتون‌ها با هم پیوند یافتند و اتم‌های خنثای هیدروژن را تشکیل دادند، فرآیند و دوره زمانی که "برهه بازترکیبی"(recombination epoch) نامیده می‌شود و باعث ایجاد امواج مایکروویو پس‌زمینه‌ای در کیهان شد.
در ادامه تصویر از چپ به راست از مه‌بانگ و دوره بازترکیبی به تشکیل ابرخوش‌های کهکشانی و خود کهکشان‌ها می‌رسیم.
رصدکنندگان در گروه پژوهشی ابرنواختر High-z یا High-z SN که از ابرنواخترها برای ردیابی گسترش یافتن جهان از 9 میلیارد سال تاکنون استفاده می‌کنند، اشاره می‌کنند که ما در جهانی با حرکتی به صورت توقف‌ها و شروع‌های دوباره مکرر (stop and go) زندگی می‌کنیم.
این گسترش یافتن به توصیف رابرت کیرشنر از مرکز فیزیک ستاره‌ای هاروارد- اسمیتسونین، به خاطر نیروی گرانش کند می‌شود، و بعد دوباره به خاطر انرژی تاریک - پدیده‌ای هنوز توضیح‌داده‌نشده- دوباره شتاب می‌گیرد.